Baanbrekende resultaten: Diabetesmedicijnen als geheim wapen tegen overgewicht

In de voortdurende strijd tegen overtollige kilo’s hebben velen hun hoop gevestigd op de medicijnen van de Deense farmaceut Novo Nordisk, waaronder een middel voor diabetespatiënten. Ondanks de oorspronkelijke bedoeling van de fabrikant, hebben deze medicijnen een opmerkelijke impact gehad op de afslankmarkt. Novo Nordisk heeft zich ontpopt tot de meest waardevolle farmaceut in Europa, met een marktwaarde van maar liefst 400 miljard euro.

De populariteit van deze medicijnen is gestimuleerd door invloedrijke figuren zoals Tesla-baas Elon Musk en bekende TikTok-gebruikers. Zij beweren gewicht te hebben verloren met behulp van het diabetesmedicijn Ozempic en Wegovy, een afgeleide daarvan die is ontwikkeld voor mensen met ernstige obesitas.

Deze medicijnen, Ozempic en Wegovy, zijn geïntroduceerd op de markten van de VS, Groot-Brittannië, Noorwegen, Duitsland en Denemarken. In Denemarken wordt het diabetesmedicijn Ozempic vergoed, terwijl het obesitasmedicijn Wegovy dit niet is. Dit heeft geleid tot een run op Ozempic onder mensen met zwaar overgewicht, wat resulteerde in een tijdelijke stop op de verstrekking ervan door huisartsenposten, omdat de vraag naar dit medicijn ten koste ging van de zorg voor andere patiënten. Deskundigen waarschuwen daarnaast dat afslankmedicatie met de nodige voorzichtigheid moet worden gebruikt en niet mag dienen als een snelle oplossing voor vakantiekilo’s.

Desalniettemin hebben deze medicijnen Novo Nordisk geen windeieren gelegd, en dit in het jaar van het honderdjarig bestaan van het bedrijf. Een eeuw geleden reisden de Deense arts en wetenschapper August Krogh en zijn vrouw Marie naar de VS, waar zij lezingen gaven. Marie Krogh, eveneens arts, leed aan diabetes en het echtpaar bracht een bezoek aan een onderzoeksinstituut in Canada waar experimenten werden uitgevoerd met insuline tegen diabetes. Hiermee werd de basis gelegd voor Novo Nordisk, dat al een eeuw lang insuline produceert in het Scandinavische land.

Het onderscheidende kenmerk van Novo Nordisk is niet alleen dat de ontwikkeling en hoofdkantoren in Denemarken zijn gevestigd, maar ook dat de volledige productie plaatsvindt in eigen land. Dit is opmerkelijk voor een grote multinational, aangezien de productie vaak naar het buitenland wordt verplaatst.

Bovendien speelt het Novofonds een cruciale rol; het is ’s werelds rijkste maatschappelijke stichting en heeft een meerderheid van stemmen in de aandeelhoudersvergadering van Novo Nordisk. Volgens econoom Martin Jes Iversen, vice-decaan van de Copenhagen Business School, zorgt het feit dat het farmaceutisch bedrijf wordt aangestuurd door een stichting voor stabiliteit in het eigendom en de mogelijkheid om een langetermijnstrategie van 10 tot 20 jaar te ontwikkelen. Daarnaast is via het fonds vastgelegd dat er geïnvesteerd moet worden in Deens wetenschappelijk onderzoek en ontwikkeling. Zo werd het ‘verzadigingshormoon’, de basis van het nieuwe obesitasmedicijn, ontdekt en nagebootst aan de Universiteit van Kopenhagen.

Hoewel dit hormoon mensen helpt bij het afvallen, waarschuwen onderzoekers dat het bij sommigen mogelijk ook een deel van hun levensvreugde kan wegnemen. De ontwikkeling van dit nieuwe type medicijn wordt beschouwd als een doorbraak in de behandeling van obesitaspatiënten. De ontdekker van het hormoon, de Deense professor Jens Juul Holst van de Universiteit van Kopenhagen, is verheugd met deze vooruitgang. Toch benadrukt hij dat we ons moeten afvragen waarom obesitas zo’n wijdverspreid probleem is geworden.

De verwachting is dat concurrenten, zoals het Amerikaanse bedrijf Eli Lilly, binnen enkele jaren een goedkoper alternatief met een iets andere samenstelling op de markt zullen brengen. Dit hoeft echter niet per se een neergang te betekenen voor Novo Nordisk. Dankzij het vermogende Novofonds zal de farmaceut naar verwachting steeds voorop blijven in de ontwikkeling van nieuwe medicijnen.

Het recente succes van Novo Nordisk heeft aanzienlijke positieve gevolgen gehad voor de Deense economie. De centrale bank voorspelde voor dit jaar een economische groei van 0,9 procent, waarbij werd opgemerkt dat zonder de multinational van groei geen sprake zou zijn geweest.