Voedsel bevat in het algemeen géén of nauwelijks bestanddelen waar mensen verslaafd aan kunnen raken. Een eetverslaving of overeten heeft meer te maken met hoe mensen zich gedragen rondom voedsel, wat ze van eten vinden en welke eetgewoontes zij in de loop van de tijd ontwikkeld hebben.

Eetverslaving door emotie

Voedsel kan als troost dienen bij (emotionele) problemen, en als die zich blijven herhalen kan dat uiteindelijk resulteren in een eetverslaving. Wie eten gebruikt als een middel om om te gaan met stress, boosheid of verdriet om er maar eens een paar te noemen, zorgt ervoor dat het lichaam hunkert naar eten en het gaat zien als een oplossing van het probleem of de emotie, en dat leidt vaak tot overeten of binge-eten (proppen en schransen zonder erbij na te denken).

We zijn geneigd om voedsel dat veel vet of suiker bevat als een beloning te zien. Dat kan ook moeilijk anders, want al in onze jeugd waren bijna alle traktaties en beloningen zoet. Onderzoek wijst uit dat de ‘belonings-gedeelten’van onze hersenen oplichten en dopamine aanmaken wanneer er ‘lekker eten’ wordt geconsumeerd. Zouden we dit onszelf aangeleerd hebben?

Wanneer heb je een eetstoornis?

Het is niet altijd even eenvoudig om vast te stellen of je nu wel of niet een eetverslaving hebt. Onderstaand ziet u een aantal symptomen die geregistreerd worden bij mensen die aangeven ‘ik kan niet stoppen met eten’, of ‘ ik moet dwangmatig eten anders word ik gek’.

Symptomen van een (naderende) eetverslaving

Niemand zegt tegen zichzelf ‘vanaf morgen heb ik een eetverslaving’. Eetverslavingen zijn er niet van de ene op de andere dag. Meestal beginnen de problemen eenvoudig en worden langzaam ernstiger. De volgende symptomen en waarschuwingssignalen zouden kunnen duiden op een naderend of reeds aanwezig probleem van een eetverslaving.

• Stemmingswisselingen
• Voedsel onderverdelen in goed en slecht voedsel
• Op een dieet met voedsel restricties gaan
• Stiekem eten, jezelf volproppen of schransen als niemand het ziet
• Voelen dat je je eetgedrag niet onder controle hebt
• Jezelf belonen voor iets met voedsel
• De hele dag aan eten denken
• Niet voldaan zijn, zelfs niet na de maaltijd
• Jojo’en en/of moeite hebben om op gewicht te blijven
• Ontevreden zijn over je eigen lichaam
• Jezelf schuldig voelen of walgen NA het eten
• Stress alleen kunnen wegwerken door middel van eten

Hoe overwin je een eetverslaving of dwangmatig eten?

Een einde maken aan een eetverslaving is een proces dat tijd kost. De verslaving is er niet van de ene op de andere dag gekomen, en gaat ook niet van de ene op de andere dag weg. Niet kunnen stoppen met eten is niet iets dat zomaar verdwijnt of zichzelf oplost.

Neem de tijd. en schakel indien nodig hulp in. Onderstaand een aantal suggesties die u als leidraad kunt gebruiken.

Niet al het eten is slecht. Bij de meeste verslavingen is een van de eerste manieren om ervan af te komen een volledige onthouding. Stoppen met alcohol of drugs en wel helemaal…

Bij een eetverslaving ligt dat even iets gecompliceerder, want je lichaam heeft voedsel nodig. Helemaal stoppen met eten is dus geen optie. Echter, niet al het eten is slecht, er is ook voedsel dat u gewoon kunt consumeren. Het is goed om daaraan te denken en ernaar te handelen.

Zet de rem op uw ‘zwakke punten’. U bent verslaafd aan literbakken vanille-ijs, of chocolade? U eet als u alleen op de bank zit zonder probleem een familie-zak chips op?

Dan is het zaak dat u ervoor zorgt dat die voedselproducten gewoon niet meer in huis zijn. Verwijder uw ‘zwakke punten’. Want wat er niet is, kun je ook niet eten. Misschien dat u in een later stadium, wanneer het weer wat beter gaat hiermee weer kunt stoppen.

Ga meer gestructureerd eten. Ja u leest het goed. Hier staat dus niet ‘ga op dieet’. Misschien voor sommigen van u beter, maar daar gaat het nu even niet om.

Weet u eigenlijk wat u eet? Waarschijnlijk niet. U houdt het ook niet bij. En dat is niet zo erg, bijna niemand doet dat. Maar als u gaat eten volgens een plan, met wat meer structuur of simpele regels erin, dan leert u omgaan met eten en grenzen stellen. U wordt uzelf bewust van de valkuilen en kunt er dan op termijn ook beter mee omgaan.

Ontwikkel andere manieren om met uw emoties om te gaan. Troost-eten, belonings-eten, ik-ben-zielig-eten, niemand-begrijpt-mij-eten, het zijn allemaal manieren om een gevoel dat u heeft te verwerken.

We noemen dat ook wel ‘copen’ of omgaan met. Wanneer u zorgt voor een andere manier om met deze emoties om te gaan dan eten, dan consumeert u minder. Verveeld? Ga niet eten maar wandelen. Klinkt belerend maar helpt wel. Verdrietig? Bel een vriendin of kennis om bij te kletsen… zonder een doos koekjes op tafel…

En als het nog steeds niet lukt en u blijft overeten…

Vraag om hulp. Uw eetverslaving is door de tijd heen gestart, erger geworden en gaat niet vanzelf weer weg. Dat vergt gewoon tijd. Hieraan alleen en zonder hulp een einde maken is niet eenvoudig.

Vraag indien nodig om professionele hulp van bijvoorbeeld een huisarts op diëtist. En als u dat niet wilt aan iemand uit uw omgeving.

Praat over uw probleem en werk samen een plannetje uit. Probeer u daaraan te houden. Mensen die samen een probleem te lijf gaan, hebben een grotere kans om ervan af te komen.

Succes!