Het Vastendieet: nieuwe rage of blijvertje?

Het Vastendieet van Michael Mosley verovert de wereld. Tenminste als we de trouwe aanhangers op de diverse internetfora moeten geloven. Tijd om het Vastendieet ook wel Intermittend Fasting, Fast Diet of 5-2 dieet genoemd eens aan een nader onderzoek te onderwerpen.

Intermittend Fasting: Doorbraak door een documentaire

Het Vastendieet werd in 2012 in een documentaire van de BBC gelanceerd onder de titel Eat, Fast and live longer. Waarbij Fast niet voor snel staat, maar voor ‘vasten’ of ‘intermittend fasting’. Heel weinig eten dus.

De documentaire over het Vastendieet werd uitgezonden door de BBC op het HD kanaal en is ook in Nederland op de TV geweest. En deskundigen weten dat als de BBC een documentaire maakt, dat die op zijn minst interessant zijn om te bekijken.

Wat maakt het vastendieet nu anders dan andere diëten? Wel allereerst de benadering van het dieet. Mosley lijkt in zijn reis niet eens zo zeer primair op zoek naar een methode om af te vallen, als wel naar een manier om gezonder te leven en ouder te worden. Hij maakt hiervoor een reis langs diverse universiteiten in Amerika. Tijdens zijn eerste bezoek wordt zijn gezondheid in kaart gebracht. Die is, ondanks dat Mosley er niet ’te dik’ uit ziet, niet best.

De hoogleraar die hem onderzoekt zet hem op een dieet waarbij hij gedurende 3,5 dagen hoegenaamd ‘niets’ mag eten en zijn energie-inname dient te beperken tot minder dan 500 calorieën per dag. En dat is héél erg weinig. Bij een tweede meting na deze vier dagen zijn de gezondheidsindicatoren sterk verbeterd. Toch vindt Mosley drie dagen vasten te lang en hij vervolgt zijn weg.

Hoe werkt het vastendieet?

Uiteindelijk behaalt de Engelsman de beste resultaten bij een dieet waarbij hij vijf dagen normaal eten afwisselt met 2 dagen vasten. Op deze dagen wordt eigenlijk maar één maaltijd per dag genuttigd en verder wat thee en veel water gedronken. Mannen mogen op vast-dagen minder dan 600 calorieën innemen Vrouwen die de methode volgen moeten het met nog eens 100 calorieën minder doen.

Volgens de aanhangers van Intermittent Fasting val je niet alleen af, maar leef je langer, gezonder, vermindert je kans op hart en vaatziekten en ook het risico op het ontwikkelen van ziektes zoals Alzheimer. In de documentaire worden onderzoeken in beeld gebracht die deze beweringen staven, alhoewel bij een onderzoek op muizen de resultaten natuurlijk niet rechtstreeks kunnen worden doorgetrokken naar mensen.

Dat je van het dieet afvalt is logisch. Mannen die slechts 600 calorieën innemen komen per dag minimaal 1500 calorieën te kort. Bij twee dagen in de week val je dus minimaal een pond in de week af, maar waarschijnlijk meer.

Nu zou je verwachten dat hierbij een jojo effect optreedt omdat je lichaam in de verdediging schiet en je basale stofwisseling verlaagt. Maar dat schijnt mee te vallen, omdat de periode van twee dagen vasten wordt opgevolgd door vijf dagen normaal eten. Het is erg jammer dat hier in de documentaire over het Vastendieet niet nader wordt ingegaan.

Het vastendieet: recepten en communities

Inmiddels is er een tweede boek met vastendieet recepten en uitleg, zijn er diverse internet communities en is het vastendieet dus ‘hot’. Een ding is wel zeker, het vastendieet is niet zomaar een dieet, maar eentje dat wel degelijk gestoeld is op breed onderzoek en dat aantoonbaar positieve resultaten heeft op de gezondheid van de volgers. En dat laatste is iets wat je maar van een paar diëten kunt zeggen.

Voordelen vastendieet

Het vastendieet wordt populair omdat het een aantal voordelen heeft. Wanneer u weet dat u morgen weer gewoon mag eten, dan is het gemakkelijker om weerstand te bieden aan de honger van dat moment. Verder zou, omdat u slechts periodiek vast en niet langdurig, geen jojo effect optreden. U blijft dus afvallen en vet verbranden.

Wat is het optimale eetschema bij het vastendieet?

Het vastendieet is bekend geworden als het 5-2 vastendieet. Als u leest over het 5 2 dieet of het 2-5 dieet dan is dat alleen maar een andere term voor dezelfde methode om af te vallen. In het Engels het intermittent fasting dieet. We hebben in het Nederlands eigenlijk geen term die duidelijk uitlegt wat Intermittend Fasting betekent. ‘Intermitterend vasten’ is een term die ik vaak tegen kom, maar ook deze term wordt door veel mensen niet begrepen.

Intermitterend vasten, maar gedurende hoe lang?

Mosley schreef zijn boek in 2012. Inmiddels (het is als ik dit schrijf mei 2016) zijn we een aantal jaren verder. En daarmee hebben ook de specialisten de kans gehad om het Vastendieet onder de loep te nemen, hebben hele volksstammen zich overgegeven aan het dieet en is er dus een enorme hoeveel data beschikbaar over de resultaten en beste methodes.

Intermitterend vasten wil zeggen dat u gedurende een bepaalde periode niets of bijna niets eet. De lengte van die periode loopt uiteen van circa 12-16 uur per dag, tot twee dagen lang. Mosley zelf voelt zich het beste bij vijf dagen gewoon eten en dan twee dagen vasten, in zijn geval de maandag en de donderdag.

Inmiddels zijn er ook heel veel volgers van het vastendieet die een ander schema aanhouden. Zij vasten 16 uur per dag en eten en drinken in de acht uur die overblijven. De voordelen van het vastendieet gaan bijna ook allemaal gelden voor deze volgers, de verschillen in de resultaten zijn minimaal. In de praktijk komt het erop neer dat mensen die dit schema volgen het ontbijt overslaan. Ze starten met eten rond de middag en doen dat tot vroeg in de avond. Dan stoppen ze volledig met eten en nuttigen doorgaans uitsluitend nog koffie, thee en water. Tot de volgende dag de lunch weer aanbreekt waarbij de cyclus zich herhaalt.

Een van de intermittent fasting experts die deze methode predikt is Dr. Mike VanderSchelden. Een topfitte Amerikaan die in bovenstaande youtubebijdrage in krap 30 minuten uitlegt, waarom dit vastendieet schema voor hem (tijdens werkdagen) de beste resultaten oplevert. De film is in het Engels en niet ondertiteld maar het blijft een aanrader voor iedereen die meer wil weten over het Vastendieet.

Leangains methode (8/16) voor intermittent fasting

Wie de documentaire van Mosley bekeken heeft en daarna de film van Dr. Mike tot zich neemt, ziet dat er in een paar jaar toch nog wel het een en ander veranderd is. Dr. Mike wordt populair en het eerste boek van zijn hand is in aantocht. Nu is het interessante dat deze 16/8 of 18/6 intermittent fasting methode niet afgeleid is van de methode Mosley, maar dat deze eigenlijk al veel langer bestaat. Martin Berkham is een fitness/coach/bodybuilder die al in 2010 zijn website helemaal vol had staan met wat later bekend werd als de leangains-methode voor intermitterend vasten.

Berkham onwikkelde zijn vastendieet methode voor het opbouwen van spieren en verbranden van lichaamsvet. Hij volgt een 8/16 vastenschema zoals hiervoor omschreven en boekt daarbij verbluffende resultaten. Voor degenen die fitnessen of aan bodybuilding doen heeft Berkham nog wat aanvullende maatregelen. Behoudens de eet-en-vast-periodes vertelt hij ook welke voedingsstoffen (macro nutrients) ze moeten eten of training- of rustdagen. Dat vergt extra aandacht. Het lijkt erop dat Berkham medio 2016 zelf wat minder bezig is met het doorontwikkelen van zijn methode. We lezen op zijn site dat ‘alles wat er te melden valt over deze methode en de resultaten inmiddels al gezegd en geschreven is’. Wie géén moeite heeft met het lezen in de Engelse taal vindt veel wetenschappelijke en uitgebreide informatie op de site van Leangains over deze variant van intermittent fasting.

Is het vastendieet een dieet?

Ook interessant, Dr. Mike houdt bij hoog en laag vol dat het vastendieet eigenlijk geen dieet is maar een andere manier van leven, ook kandidaten die gewoon dooreten zoals voorheen boeken goede resultaten en verbranden lichaamsvet. Wie goed oplet valt af, en flink….

Hoe moet ik beginnen met het vastendieet?

U overweegt om te gaan afvallen en hebt gehoord over het Vastendieet of Intermittend Fasting. Dat is waarschijnlijk ook de reden dat u op deze webpagina terecht bent gekomen.

Wie wil starten met vasten doet er goed aan zich eerst flink in te lezen in de verschillende varianten van Intermittend Fasting. Kiest u voor het 5-2 vastendieet, of is het gemakkelijker om dagelijks gedurende 16 uur of langer niet te eten?

In de praktijk kiezen veel mensen voor de 16-8 methode van het vastendieet. U eet dagelijks gedurende acht uur wel en vervolgens 16 uur niet. In de praktijk komt dit voor de meeste mensen neer op het overslaan van het ontbijt. Zij eten van 10 uur in de ochtend tot zes uur ’s avonds. Of van 12 uur (met de lunch als eerste maailtijd) tot acht uur ’s avonds.

U kunt met deze methode ook ervaring opdoen met intermittend fasting. Bijvoorbeeld door te starten met een 10-14 variant. U eet gedurende 10 uur per dag en vervolgens 14 uur niet. Kies zorgvuldig de periode waarin u wel eet en kijk hoe het gaat. Eenmaal gewend rekt u de periode van niet eten wat op en schakelt over op een 8-16 vastenschema. Het is daarbij niet ongebruikelijk dat lijners doorpakken en eindigen op een 18-6 schema, waarbij ze bijvoorbeeld eten van 12-18 uur en daarbuiten niet.

Welk type vastendieet 5 2 of 16 8?

De meeste mensen die lijnen volgens de methode van het vastendieet volgen de 16 8 variant. De reden daarvoor is eenvoudig. Een hele dag niet of nauwelijks eten is voor velen van u (en ondergetekende) een hele opgave. Wie start met het 5 2 systeem schakelt vaak over naar 16 8. Andersom is dat niet het geval. Als u twijfelt of nog geen ervaring heeft met initermittend fasting, raden we u aan om te kiezen voor het 16 8 systeem. U kunt altijd nog overschakelen!

Hoe lang doe je een Vastendieet?

Zoals bij alle diëten is het antwoord op deze vraag voor iedere deelnemer verschillend. Het hangt ervan af hoe snel u wilt afvallen, hoeveel kilo u kwijt moet en hoe goed intermittend fasting bij u past.

Er zijn mensen die het systeem omarmen en hun hele verdere leven eten volgens deze methode. Er zijn ook mensen die -als ze zien dat ze zwaarder worden- een paar dagen beginnen te vasten totdat ze weer op gewicht zijn.

Feit is dat u geen nadelige gevolgen ondervindt van het vastendieet. Ook niet als u gedurende langere tijd het dieet blijft volgen.